Tora i Menora

                          

TORA

                      Technicznie termin ten odnosi się do pięciu Ksiąg Moszego. Jest to Tora Pisana – Tora Szebektaw. Zwój, na którym są one spisane nazywa się Sefer Tora.
Można by powiedzieć, używając współczesnego języka, że jest to konstytucja narodu żydowskiego. Konstytucja wyjątkowa, gdyż nie była przygotowana przez ludzi, ale podarowana Żydom przez Boga. W szerszym rozumieniu, termin ten nierozerwalnie łączy się z Torą Ustną - Torą Szebaalpe, którą "Mosze otrzymał na Synaju, przekazał Joszuemu, ten przekazał Starszym, Starsi Prorokom, Prorocy ludziom Wielkiego Zgromadzenia" (Pirke Awot 1:1).
Tora, zarówno Ustna, jak i Pisana, jest przewodnikiem człowieka w tym świecie, uczy nas, jak wypełniać Wolę Stwórcy. Obejmuje Ona każdy aspekt ludzkiego życia; Pisana podaje przykazanie, Ustna opisuje ze szczegółami, jak je właściwie wypełnić.
Całość świętych ksiąg określa się mianem Tanach - co jest skrótem pierwszych liter słów Tora (Pięcioksiąg Moszego), Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma).
Tora to nie tylko przykazania, historia Praojców i narodzin żydowskiego narodu. Tora to instrukcja, według której Haszem stworzył świat: "Bóg spojrzał w Torę i stworzył Wszechświat" (Zohar 1:134a). Haszem ubrał Torę w formę "książki" tylko po to, aby człowiek mógł Ją czytać. Tora zawiera w sobie wszystko i, jak uczą nasi Rabini (Bereszit Raba 8:2), powstała dwa tysiące lat przed stworzeniem świata. Magid z Mezricza uczy nas, że Tora jest wieczna i nie istnieje w czasie - jak więc może opowiadać różne historie umieszczone w konkretnym czasie? W rzeczywistości historie te istnieją zawsze, w każdym momencie. Człowiek również jest mikrokosmosem, stąd historie Tory istnieją też w nim.
Cała Tora to jedno z Imion Boga. Na początku była kombinacją liter i ukrytych tajemnic, których żadne oko nie odkryło. Jednak, gdy Tora zaczęła zstępować w niższe światy, aby móc się pojawić wśród ludzi, została ubrana w materialną szatę - opowieści (Rabi Lewi Jicchak).
Tora jest fundamentem judaizmu. Bez Niej nie mógłby istnieć. Tak, jak Bóg jest niezmienny, tak i Jego Tora jest wieczna i niezmienna . Każde Jej słowo, zarówno Tory Pisanej, jak i Ustnej, zostało podyktowane Moszemu przez Boga. Przed swoją śmiercią, Mosze spisał słowa Tory Szebektaw, a resztę - Torę Szebaalpe przekazał Joszuemu ustnie. W związku z tym, że Tora objawia człowiekowi Wolę Boga, została podyktowana litera po literze, aby uniknąć pomyłki. Stąd nawet miejsca, które wydają się całkowicie bez znaczenia, mogą nauczyć wielu lekcji tego, kto zechce zbadać Jej głębie. Kluczem do zrozumienia Tory jest tradycja ustna przekazywana przez wszystkie pokolenia od Moszego, a wyrażona w Talmudzie i midraszach. "Tora mówi w języku człowieka" (Berachot 31a) - Bóg ubrał Torę w słowa tak, aby była zrozumiana przez wszystkich ludzi, we wszystkich pokoleniach.
Jest napisane: "Tablice były zrobione przez Boga, a pismo było pismem Boga, wyrytym (charut, urj) w tablicach" (Szemot 32:16). Nasi Rabini mówią: "Nie czytaj wyryte (charut), lecz wolne (cherut, urj)" (Eruwim 54a). Tora mówi o dwóch rodzajach wolności - wolności od Anioła Śmierci i wolności spod jarzma władzy tego świata (Szemot Raba 41:7). Dzieje się tak, ponieważ Tora została stworzona zanim zaistniał cały wszechświat. Wszystkie światy mają swoje źródło w Torze, stąd jest Ona ponad nimi.
Tora i micwot (przykazania) są Ubraniem duszy. Jednak mimo że są tak nazywane, w rzeczywistości są nieskończenie wyżej niż dusza. Zohar uczy: "Tora i Bóg są Jednym" (1:24a).
 Tora to pięć pierwszych ksiąg, które stanowią część Tanach - czyli "Biblii hebrajskiej".
Kolejne części Tanach to Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma).
Pięć pierwszych ksiąg, czyli "Pięcioksiąg Mojżeszowy" to najważniejszy dokument i najświętsza księga judaizmu.
Zawiera ona opowieść o stworzeniu świata, losy patriarchów oraz historię wyjścia Hebrajczyków z Egiptu.
W Torze znajduje się także 613 przykazań, które stanowią podstawę religijnych praw judaizmu i jego systemu etycznego.

Te pięć ksiąg to:
Bereszit (Księga Rodzaju, Liber Genesis )
Szemot (Księga Wyjścia, Liber Exodus)
Wajikra (Księga Kapłańska, Liber Leviticus)
Bemidbar (Księga Liczb, Liber Numeri )
Dewarim (Księga Powtórzonego Prawa, Liber Deuteronomium)
W szerszym sensie, Tora oznacza całą Biblię Hebrajską (Tora Pisana) i ogólny dorobek tradycji teologicznej i prawnej judaizmu (Tora Ustna).
Pięć ksiąg Tory dzieli się na 54 Parasze.
A oto pozostałe części Tanach (czyli Biblii Hebrajskiej):

NEWIIM
(Prorocy)
Jehoszua - Księga Jozuego
Szoftim - Księga Sędziów
Szmuel Alef - Księga Samuela I
Szmuel Bet - Księga Samuela II
Melachim Alef - Księga Królewska I
Melachim Bet - Księga Królewska II
Jeszajahu - Księga Izajasza
Jirmijahu - Księga Jeremiasza
Jechezkel - Księga Ezechiela
Hoszea - Księga Ozeasza
Joel - Księga Joela
Amos - Księga Amosa
Owadja - Księga Abdiasza
Jona - Księga  Jonasza
Micha - Księga Micheasza
Nachum - Księga Nachuma
Chabakuk - Księga Abakuka
Cefanja - Księga Sofoniasza
Chagai - Księga Aggeusza
Zecharia - Księga Zachariasza
Malachi - Księga Malachiasza
KETUWIM
(Pisma)
Tehilim - Księga Psalmów
Miszle - Księga Przysłów
Ijow - Księga Hioba
Szir Haszirim - Pieśń nad Pieśniami
Rut - Księga Rut
Eicha - Treny Jeremiasza
Kohelet - Księga Koheleta (Eklezjasta)
Ester - Księga Estery
Daniel - Księga Daniela
Ezra - Księga Ezdrasza
Nechemja - Księga Nechemiasza
Diwre Hajamim Alef - Księgi Kronik I
Diwre Hajamim Bet - Księgi Kronik II
(za www.pardes.pl)

MENORA

Jakiś czas temu na aukcji interentowej kupiłem Menorę...większość ludzi kojarzy ją jako żydowski świecznik. Menora jest jednym z najstarszych symboli judaizmu.Jest także godłem państwowym Izraela.Dokładny wygląd menory, sposób jej wykonani9a zawarty jest w księdze Szemot.

Menora składa sie z 7 ramion a dokładniej z pnia oraz 6 ramion- łącznie 7 lamp.Za stroną .the614thcs 
"Liczba sześć reprezentuje świat fizyczny - stworzony w sześć dni, natomiast środkowy pień menory, zwieńczony lampą, dopełnia szóstkę w siódemkę - symbol Bytu Nadprzyrodzonego i ludzkiego dążenia do niego.  Konsekwentnie więc środkowe światło menory symbolizuje Boską Obecność. Jak pisze rabin Sacha Pecaric w najbardziej wnikliwej interpetacji symbolizmu menory  [z dostępnych w języku polskim]: "(...) środkowe [siódme] światło, które skierowane jest bezpośrednio w stronę Boga, pokazuje że dominuje nad światem materialnym (symbolizowanym przez liczbę sześć)" (komentarz do Szemot).
Podział sześciu ramion  - na trzy po stronie lewej i trzy po prawej głównego pnia menory  - odpowiada dwoistości duchowego poznania i moralnej woli. Dlatego z jednej strony  mamy światła symbolizujące (kolejno)  zrozumienie, z drugiej - mądrość; z jednej  - siłę, z drugiej  - radę, z lewej bojaźń Boga - z prawej wiedzę. Czyli ramiona po prawej stronie (patrząc na menorę) odpowiadają duchowi teorii (mądrość, rada, wiedza), a po lewej - duchowi praktyki (zrozumienie, siła, bojaźń Boga)."